بیشترین سوالی که در هنگام خرید از فروشنده های عسل پرسیده می شود این است که آیا عسل شکری است یا طبیعی ؟ متاسفانه امروزه افرادی سودجو توانسته اند عسل های شکری زیادی تولید کنند که تشخیص آن فقط با آزمایش غذایی مشخص می شود . اما عسل شکری چیست ؟ این موضوع نگرانی های زیادی را برای مصرف کننده ایجاد می کند و قبل از اینکه بخواهند از هزینه های عسل اطلاعات بگیرند ، از سطح کیفیت عسل سوال می پرسند .
در واقع عسل شکری همان عسل تغذیه ای است . عسل طبیعی با تغذیه زنبورعسل از شهد گل ها و گیاهان متنوع تولید می شود . متوسط عسل طبیعی از هر کندو حدود 10 کیلو تولید می شود ،اما در بسیاری از فصول سال و با کم شدن شهد گل گیاهان میزان تولید عسل به کمتر از 3 کیلو خواهد رسید . عسل شکری به عسلی گفته می شود که زنبورعسل ها برای تولید عسل از شربت شکر استفاده می کنند . بسیاری از زنبوردارها در سراسر مناطق مستقر می شوند و از شربت شکر برای تغذیه زنبور و تولید عسل شکری استفاده می کنند . زنبورها نه تنها از این شربت تغذیه می کنند بلکه از شهد گل ها نیز تا تغذیه می کنند ، اما میزان ترکیبات شکر عسل بالاتر از شهد گل خواهد بود .
عسل شکری چگونه تولید می شود ؟
در واقع زنبورداران برای تولید عسل بیشتر برای زنبورهای خود ، شربت شکر و آب غلیظ را فراهم می کنند تا زنبورها بتوانند بیشتر عسل تولید کنند و زمان کمتری را برای جمع آوری شهد صرف نمایند . در بسیاری از کارگاه های غیرمجاز برای بالا بردن حجم عسل ، به عسل ها ترکیباتی همچون شیرین کننده های مصنوعی استفاده می کنند که نه تنها هیچ خاصیتی ندارند، بلکه سلامتی مصرف کننده را به خطر می اندازد .
زنبور ملکه هر موقع که احساس کند جریان شهد به داخل کندو کم شده است، تخم گذاری را کم می کند تا جمعیت کلنی کاهش یابد ، به نوعی ملکه تعادل میزان شهد را با تعداد زنبورها نگه میدارد. زنبوردار در اوایل فصل بهار با دادن تغذیه مصنوعی به زنبورها این سیگنال را به ملکه می‌دهد که جریان شهد کامل است و ملکه نیز تخم‌گذاری را افزایش می‌دهد . دلایل زیادی برای تولید عسل شکری وجود دارد که زنبورداران اقدام به تولید آن می کنند . متاسفانه بسیاری از افراد اطلاعات کافی در مورد عسل شکری ندارند و زنبورداران را سودجو و متقلب می خوانند که می خواهند عسل غیرطبیعی و تقلبی به مشتریان بفروشند . اما این تفکر نادرست است . بهتر است بدانید زنبورداری در واقع یک صنعت است و دادن شربت برای تولید عسل بیشتر در سراسر جهان انجام می شود و این عمل تنها در ایران اتفاق نمی افتد . تغذیه مصنوعی در کل صنعت زنبورداری وجود دارد و در بین زنبورداران این روش مرسوم است . اختلاف تنها بر سر این است که چه زمانی زنبورداران از آب شکر استفاده می‌کند.
معمولا زنبورداران کندو ها را در فصل های مختلف جابه جا می کنند و در آن مناطق تا برداشت عسل مستقر می شوند . در آخر ماه های تابستان و پاییز زنبورداران عسل های تولید شده را برداشت می کنند . زنبورعسل ها می توانند با گل ها و شکوفه های که در فصل تابستان باقی مانده است تغذیه کنند و عسل تولید نمایند، اما در فصل های پاییز هنگامی که گلی باقی نمی ماند و عسلی برای تغذیه نخواهد ماند ، زنبورداران برای تغذیه زنبورعسل ها برای آنها شربت تولید می کنند تا بتوانند عسل شکری برای فصول سرد سال تولید کنند .
در واقع در بسیاری از مواقع زنبورداران برای تولید عسل بیشتر در فصل بهار و تابستان ، نزدیک کندو ها شربت تولید شده را می گذارند تا زنبورعسل ها بتوانند در مدت زمان کمتری عسل بیشتری را تولید کنند . این نوع عسل ها نسبت به عسل های طبیعی ویتامین و مواد معدنی کمتری دارند . جالب است بدانید برای حفظ کلنی زنبور و قوی نگه داشتن آن ها ، زنبورداران مجبور می شوند به تغذیه مصنوعی برای زنبورهای خود بپردازند . عسلی که به این شیوه تولید می‌شود و کاملا از شربت تولید شده است و هیچگونه شهد گل و گیاهی در آن وجود ندارد ، صرفا برای مصرف خود زنبور و زنده ماندن آن ها در فصول سرد سال است و عملا این نوع عسل به هیچ وجه وارد بازار نمی‌شود.
اما عسل های کندوک طبیعی است یا تغذیه ای ؟
بعد از توضیحات داده شده این سوال برای همه پیش می آید که آیا محصولات عسل کندوک طبیعی است یا شکری ؟ خوشبختانه باید بدانید در عسل های کندوک هیچگونه ناخالصی وجود ندارد و کاملا طبیعی است . عسل های طبیعی این فروشگاه از شهد گل و گیاهان تولید می شود و افرادی که برای اولین بار از این فروشگاه ، خرید عسل طبیعی را انجام می دهند و طعم دلپذیر آن را می چشند ،به راحتی می توانند تفاوت طعم و بوی یک عسل طبیعی با شکری را احساس کنند .
چگونه عسل تغذیه ای را از طبیعی تشخیص دهیم ؟
حتما در هر بازاری تقلب و متقلب وجود دارند که این موضوع در بازار عسل هم صدق می کند . افرادی هستند که می خواهند به جای عسل طبیعی عسل تغذیه ای را به دست مشتری برساند . پس همین جا است که موضوع تشخیص عسل تغذیه ای اهمیت پیدا خواهد کرد. تشخیص عسل تغذیه ای از عسل طبیعی برای افراد عادی و خریداران امکان ندارد . چون که عسل طبیعی و تغذیه ای از نظر ظاهر و خواص فیزیکی شبیه به هم می باشند. زیرا عسل طبیعی و تغذیه ای توسط زنبور تولید خواهند شد ، ولی یکی از شهد گل تشکیل شده است و اما دیگری از آب و شکر تغذیه می کند .
اما تنها راه تشخیص تغذیه ای بودن عسل، آزمایش عسل در یک آزمایشگاه معتبر و سنجش فاکتورهای مهم آن است. یکی از فاکتورهای مهمی که برای تشخیص عسل تغذیه ای از غیر تغذیه ای مورد ارزیابی قرار می‌گیرد ، ساکارز عسل ، نسبت فروکتوز به گلوکز و پرولین می باشد که طبق استانداردهای ایران حداکثر میزان ساکارز عسل باید ۵٪ و همچنین اگر از این میزان بالاتر باشد ، نشان دهنده‌ی تغذیه ای بودن عسل می باشد. اما این نکته را ذکر کنیم که در بین عسل ها تنها یک عسل وجود دارد و آن هم عسل کنار می باشد که به صورت طبیعی ساکارزی بالاتر از ۵٪ را دارد .
طبق استانداردهای ایران نسبت فروکتوز به گلوکز باید حداقل آن 9 باشد و میزان کمتر از این می توان این را نشان دهد که به زنبور تغذیه مصنوعی داده شده می باشد .
پرولین هم می توان به وسیله آن عسل تغذیه ای را تشخیص داد . در کل پرولین اسید آمینه‌ای می باشد که معمولا در گیاهان وجود دارد . پرولین در عسل طبیعی این را نشان می دهد که زنبور از شهد گل تغذیه می کند. میزان پرولین نباید در عسل از ۱۸۰ میلی گرم در کیلوگرم کمتر باشد.
