روزانه ما برای تامین انرژی بدن خود نیاز به کربوهیدرات ها یا همان قند طبیعی ، چربی و پروتئین ها داریم . از مهمترین قند طبیعی که در بین دانه های گیاهی ، میوه ها و سبزیجات یافت می شوند ، ساکارز نام دارد . ساکارز یکی از اصلی ترین ماده ها برای تشخیص عسل اصل کوهستان از عسل تقلبی است .
ساکارز یک نام فرانسوی می باشد ، که توسط شیمی دان انگلیسی به نام ویلیام میلر در سال 1857 مطرح شده و دربین عموم شناخته شد . ساکارز در واقع همان قند و شکری است ، که امروزه روی سفره صبحانه همه ما پیدا می شود . این قند ها علاوه بر شیرین کردن چای ، برای تامین انرژی بدن نیز مورد استفاده قرار می گیرد . ترکیب آن از دو ماده گلوکز و فروکتوز ساخته شده است .
زنبور عسل ها برای تولید عسل طبیعی ، نیازمند قند طبیعی همچون گلوکز ، ساکارز و فروکتوز هستند . پس از مکیدن شیره گیاهان و شهد گل های متنوع ، در مرحله اول فعال شدن آنزیم های تولید عسل آغاز می شود . در این مرحله زنبور عسل ها مقدار زیادی از ساکارزی که جذب کرده اند را به فروکتوز و گلوکز تبدیل می نمایند . در مرحله آخر پس از رسیدن زنبور عسل به داخل کندو ، این نوع ماده برای زنبور باقی نمی ماند که عسل تولید کند . البته این به شرطی است که کندو کاملا در شرایط طبیعی باشد و زنبورهای کارگر بتوانند به زندگی خود ادامه دهند .
عسل ماده ای است که 50 درصد آن از مواد معدنی و آب تشکیل شده است و 5 درصد ساکارز دارد . اما شاید برایتان سوال پیش بیاید که مصرف چقدر ساکارز خوب است ؟ و یا میزان این ماده در عسل طبیعی چقدر است ؟ معمولا شکر دارای درصد کالری بالایی است و هیچگونه ارزش غذایی ندارد ، به همین دلیل به آن کالری تهی نیز می گویند . این بدان معنا است که مصرف شکر انرژی زیادی در اختیارتان قرار می دهد اما راهی برای سوخت و ساز بدن در اختیار شما نمی گذارد . شکر یک ماده غذایی بسیار مضر است که امروزه بیماری هایی همچون دیابت و بیماری های قلبی را به همراه دارد .
میزان ساکارز عسل طبیعی چقدر است ؟
میزان ساکارز هر نوع عسل بستگی به گیاهی دارد که زنبورعسل از آن تغذیه می کند .میزان این ماده در هر نوع عسل طبیعی باهم متفاوت است . به عنوان مثال ساکارز عسل کنار طبیعی باید استاندارد باشد و می توانید کیفیت های دیگر عسل را با آیتم های متفاوت بررسی کنید . میزان این ماده در عسل طبیعی نباید از 5 درصد بیشتر باشد . عسلی که ساکارز آن بیشتر از 5 درصد باشد را می توانید فقط به عنوان یک منبع تغذیه در نظر بگیرید ، زیرا بیش از حد استاندارد در آن قند وجود دارد .
استاندارد میزان ساکارز عسل در کشور های مختلف کاملا متفاوت است . به عنوان مثال در اروپا عسل با ساکارز حداکثر 7 درصد را طبیعی می نامند ولی در آمریکا حداکثر میزان مجاز ساکارز 5 درصد می باشد . و اما در ایران میزان استاندارد برای ساکارز عسل حداکثر 5 درصد طبیعی است و اگر 3 درصد به پایین باشد آن عسل را عسل مرغوب می نامند .
از لحاظ علمی ممکن نیست که این نوع ماده عسل کوهستان به صفر برسد ، اما اگر به دنبال خرید عسل طبیعی با میزان ساکاروز کم هستید می توانید عسل گون گز ، عسل کنار و عسل چهل گیاه کندوک را انتخاب نمایید . عسل گون گز طبیعی ساکارز کمتر از 3 درصد دارد . اما این ماده در عسل های مصنوعی میزان بالایی دارند که نه تنها در سلامتی و درمان بیماری تاثیری ندارند بلکه باعث به وجود آمدن بیماری ها دیابت ، بیماری قلبی و کاهش سیستم ایمنی بدن می شوند .
می توانید میزان این ماده در عسل را کاهش دهید . با خرید عسل طبیعی با درصد ساکارز پایین و نگهداری از آن در دمای عادی ، می توانید ساکارز آن را پایین بیاورید . عسل نوعی موجود زنده است ، و این بدان معنا است که آنزیم های عسل در هنگام برداشت از کندو نیز به زنگی خود ادامه می دهد و با شیوه های درست نگهداری می توانید تا حدودی ساکارز عسل را پایین بیاورید ، ولی نمی توانید آن را به صفر برسانید . عسل خام برای حفظ بافت خود ، مقداری آنزیم زنده را درون خود نگهداری می کنند . و اما اگر زنبورداران عسل خام را برای جلوگیری از شکرک زدن حرارت داده باشند این میزان آنزیم از بین می رود و ساکارز آن ثابت می ماند و قابل تغییر نیستند .
خرید عسل طبیعی با درصد ساکارز کم برای افرادی که درگیر بیماری دیابت هستند بسیار مفید است . عسل دارای مقدار زیادی قند طبیعی است که افراد دیابتی می توانند ، آن را جایگزین قند مصنوعی و مضر نمایند و برای شیرین کردن چای و قهوه از عسل طبیعی استفاده کنند .
آیا می توان از روی ساکارز به طبیعی بودن عسل پی برد یا نه ؟
در جواب این سوال باید گفت که خیر نمی توان به طبیعی بودن عسل پی برد. اگر چه یکی از فاکتور‌های مهم برای تشخیص عسل خوب ، ساکارز است ولی معیار کافی نمی باشد . همانطور که در بالا گفته شد میزان ساکارز به بستگی به گیاهی دارد که زنبورعسل از آن تغذیه می کند . امکان دارد عسلی ساکارز زیر ۵ داشته باشد ، اما به آن تغذیه مصنوعی هم داده شده باشد و همچنین امکان دارد عسلی همانند عسل کنار ساکارز بالای 7 هم داشته باشد ، ولی کاملا طبیعی باشد . متاسفانه امروزه شاهد این هستیم که بعضی از افراد از شربت گلوکز برای برای تغدیه زنبور‌ها استفاده می کنند که تاثیری بر روی نتیجه آن ندارد و به همین دلیل است که عسل های این افراد ساکاروز پایینی دارند .
آیا عسل با ساکاروز صفر یا زیر یک درصد وجود دارد ؟
از لحاظ علمی این چیز ممکن نیست که ساکاروز موجود در عسل به صفر درصد باشد ، ولی در صورتی که به دنبال عسلی می باشید که کمترین میزان ساکارز را داشته باشد ، می‌توانید از عسل گشنیز ، گون و بهارنارنج استفاده کنید که معمولاً درصد ساکاروز کمتر از ۳ می باشد . توصیه می شود برای جلوگیری از مصرف بیش از اندازه قند ، از خوردن عسل شوید پرهیز کنید چون برخی آزمایش هایی که توسط محققان ایرانی روی عسل گیاهان مختلف انجام شده است ، نشان داده شده که این نوع عسل بیشترین درصد ساکارز را دارد .