شهد گل چگونه تولید می شود؟
فهرست مطالب
شهد مایعی سرشار از قند است که درون گل‌ها، برای جذب جانوران گرده‌افشان تولید می‌گردد یا در خارج از گل برای تغذیه‌ی جاندارانی که با گیاه رابطه‌ی همیاری دارند، تولید می‌شود. شهد توسط غده‌هایی به نام شهددان تولید می‌گردد. همچنین شهد از نظر اقتصادی ماده‌ای با ارزش است، زیرا برای تولید عسل توسط زنبوران به کار گرفته می‌شود. به‌غیر از این، شهد در کشاورزی و باغداری هم مفید است و کاربرد دارد، چون بسیاری از پرندگان شکارچی حشرات مضر، مانند مرغ مگس‌خوار و پروانه‌ها، از شهد تغذیه می‌کنند.
شهد گل حاوی آب و قند است که این دو ماده بسته به نوع گیاه و عوامل محیطی مانند آب‌وهوا، دما، نوع خاک، رطوبت و… به نسبت‌های متفاوت در شهد وجود دارند. بافت‌های گیاهی از تجمع قند برخوردارند. وقتی که شرایط مناسب باشد، آب از طریق ریشه بالا آمده و به سمت قسمت‌های انتهایی گیاه، مانند اندام‌های گل، حرکت می‌کند. در این هنگام و در طول مسیر خود، این قند را حل می‌کند. در ادامه، غدد گیاه وارد عمل شده و شیره را ترشح می‌کنند.
بیشتر این غده‌ها به حالت برجستگی درون گل‌ها خودنمایی می‌کنند، ولی در خارج از گل‌ها و زیر برگ‌ها نیز به چشم می‌خورند. این غده‌ها دارای مجرای مختلفی هستند که از هر مجرا قطره‌ی کوچکی ترشح شده و در مجموع در سطح غده، مقداری شیره انباشته می‌شود.
چگونه تشکیل شدن شهد گل و تبدیل شدن به عسل طبیعی
زنبور در جریان ملاقات گل‌ها و گرده‌افشانی آن‌ها، شهد فوق را توسط خرطومش می‌مکد و در داخل عسل‌دان (عسل‌دان یکی از اندام‌های زنبور عسل است که قبل از معده قرار گرفته و توسط دریچه‌ای به معده متصل می‌گردد) ذخیره می‌کند. هر زنبور برای جمع‌آوری شهد گل‌ها تقریباً ۱۰ مرتبه از کندو خارج می‌شود. کارشناسان بر این باورند که در طول روز ۱۰ تا ۱۵ کیلو شهد جمع‌آوری می‌شود. وزن متوسط یک محموله شهد که برای زنبور قابل حمل است حدود ۴۰ میلی‌گرم است و بزرگ‌ترین محموله‌ی شهد به اندازه‌ی ۷۰ میلی‌گرم است.
زنبور آورنده شهد وقتی وارد کندو می‌شود، در صورتی که جریان شهد کم باشد، در میان سایر زنبورها حرکت می‌کند، اما وقتی منبع شهد زیاد باشد، حرکات رقص‌مانندی انجام می‌دهد و اطلاعات گوناگونی را در مورد منبع غذا و مکان در اختیار زنبوران قرار می‌دهد. برای تبدیل کردن شهد به عسل، یک سری فعل‌وانفعالات فیزیکی و شیمیایی لازم است. زنبور کارگر که وظیفه‌ی تبدیل شهد به عسل طبیعی را بر عهده دارد، پس از تحویل شهد از زنبور حامل آن، به گوشه‌ای رفته و شروع به فعالیت‌های فیزیکی مربوطه روی آن می‌کند تا آب‌های اضافه‌ی آن تبخیر شود و تبدیل به عسل شود. زنبورهای دیگر با بال زدن در کندو باعث تهویه‌ی هوا می‌شوند و در انجام بهتر و کامل‌تر این کار نقش دارند.
عسل چهل گیاه که به آن عسل چند گیاه نیز می‌گویند، از شهد گل و گیاهان متنوع تهیه می‌شود. با آمدن فصل بهار و گل‌های متنوع، تنوع گل‌ها و شیره‌ی گیاهانی که زنبورها از آن‌ها تغذیه می‌کنند بیشتر می‌شود، و همین دلیل این عسل را به عسلی مرغوب تبدیل کرده است. طعم این عسل بسیار دلپذیر است و به عنوان ماده‌ی دارویی به کار می‌رود.
برای خرید عسل چهل گیاه بر روی عسل کلیک کنید.
عوامل تاثیر گذار در شهد
شهد گل تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد که هر یک نقش مهمی در مقدار و کیفیت تولید آن دارند. در ادامه به بررسی برخی از این عوامل می‌پردازیم.
زمان
یکی از مهم‌ترین عوامل در تولید شهد، زمان روز است. معمولاً گل‌ها بیشترین شهد خود را پیش از ظهر یا اواخر بعدازظهر ترشح می‌کنند، زیرا در این ساعات دما و رطوبت برای فعالیت زنبورها و جذب شهد از گل‌ها مناسب‌تر است. در روزهای بسیار گرم، میزان شهد در ساعات میانی روز کاهش می‌یابد، اما در هوای معتدل، تولید آن ثابت‌تر باقی می‌ماند.
شرایط آبوهوایی
رطوبت، دمای هوا و میزان نور خورشید تأثیر مستقیمی بر تولید شهد دارند. در روزهای بارانی یا بسیار سرد، میزان شهد کاهش پیدا می‌کند، زیرا گل‌ها کمتر باز می‌شوند و ترشح شهد محدود می‌شود. از طرفی، در آب‌وهوای معتدل و گرم، گیاهان به طور طبیعی مقدار بیشتری شهد تولید می‌کنند.
نوع گل و گونه گیاهی
هر نوع گیاه، شهد متفاوتی تولید می‌کند. برخی از گل‌ها مانند شبدر، آویشن و گل‌های مرکبات شهد فراوان و باکیفیتی دارند، در حالی که برخی دیگر میزان شهد کمتری تولید می‌کنند. همچنین ترکیبات موجود در شهد بسته به گونه‌ی گیاه متفاوت است و تأثیر زیادی بر طعم و خواص عسل نهایی دارد.
شرایط خاک و تغذیه گیاه
میزان مواد مغذی موجود در خاک، به‌ویژه میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم، تأثیر مستقیمی بر تولید شهد دارد. گیاهانی که در خاک‌های غنی از مواد معدنی رشد می‌کنند، توانایی بیشتری در تولید شهد باکیفیت دارند.
میزان حضور زنبورها
اگر جمعیت زنبورها در یک منطقه زیاد باشد، گرده‌افشانی به شکل بهتری صورت می‌گیرد و تولید شهد افزایش می‌یابد. زنبورها نه‌تنها شهد را جمع‌آوری می‌کنند، بلکه با انتقال گرده‌ها به گل‌های دیگر، چرخه تولید شهد را تقویت می‌کنند.
انواع گل شهدزا و اهمیت آن
گل‌های شهدزا دسته‌ای از گیاهان هستند که اهمیت زیادی دارند و شناخت و آگاهی درباره‌ی آن‌ها مفید و کمک‌کننده خواهد بود. این گیاهان در پوشش‌های گیاهی مختلف و مناطق گوناگون رشد می‌کنند و از لحاظ میزان شهد متفاوت هستند. گل‌های شهدزا مجموعه‌ای از گیاهان هستند که برای اشخاصی مانند زنبورداران بسیار مهم و ضروری‌اند، زیرا گیاهانی که شهد و گرده‌ی بیشتری داشته باشند، در تولید بیشتر عسل نقش فراوانی دارند. به همین دلیل، شناسایی گیاهان شهدزا با بازده‌ی تولید بالا قطعاً مورد اهمیت خواهد بود. هر چه شهد بیشتر باشد، تولید عسل نیز افزایش پیدا می‌کند.
گیاه شهدزای نسترن یک درختچه با ارتفاع دو الی سه متر است. شاخه‌های آن به شکل کمان و با رنگ سبز تیره دیده می‌شوند. برگ‌های این گیاه ۵ الی ۷تایی هستند. گیاه نسترن دارای میوه‌ای گرده‌دار بوده و دانه دارد و خاصیت دارویی نیز دارد. میزان تولید شهد این گل کم است، اما تولید گرده‌ی زیادی دارد.
درخت شهدزای آلبالو تا حدود ده متر ارتفاع دارد. تنه‌ی آن دارای پوست تیره است و شاخه‌های جوان و برگ‌های صاف و براق دارد که به شکل تخم‌مرغی هستند. گل‌های این درخت معطر بوده و رنگ سفید دارند. میوه‌ی آن مزه‌ای ترش دارد. این درخت منبع خوبی برای تولید شهد است.
درخت شهدزای بادام ارتفاعی حدود شش الی هشت متر دارد و دارای ریشه‌ای قوی و عمودی است. این درخت در خاک‌های آهکی رشد بیشتری دارد. محل ترشح شهد درخت بادام در کنار تخمدان مادگی قرار دارد و میزان تولید شهد آن کم است، اما تولید گرده‌ی خوبی دارد.
گیاه پر شهد توت فرنگی
این نوع گیاه چند ساله بوده که ساقه‌ی هوایی دارد و بر روی زمین گسترده می‌شود. برگ‌های آن سه‌تایی است، رنگ گل‌های آن سفید است و میوه‌ی آن به شکل مرکب، نرم و آبدار است. این گیاه در اوایل بهار کشت می‌شود و در مرداد برداشت می‌شود.
جالب است بدانید که بوته‌های این گیاه در گلدان هم قابل رشد است و پرورش ساده‌ای دارد. همچنین، شهد زیادی دارد.
درخت شهد زای گلابی
این درخت در اقلیم‌هایی که شرایط آبوهوایی سرد و کوهستانی دارند، رشد می‌کند و گل‌های سفید‌رنگ و دسته‌ای دارد. مدت زمان باز ماندن گل‌های این درخت بسیار کوتاه است، به همین دلیل زنبورها زیادی به آن جذب نمی‌شوند، زیرا میزان قند در شهد گلابی کم است؛ اما از لحاظ تولید گرده، عملکرد خوبی دارد.
در این مقاله، ما شهد و چگونگی تشکیل آن را همراه با تشکیل عسل، معرفی یک سایت عسل طبیعی و انواع گل شهدزا بیان کردیم و امیدوار هستیم که برای شما مفید باشد.
