مطالعات علمی نشان می دهند که یکی از پیشرفته ترین حشره کره زمین، زنبور های عسل هستند و ارتباط و اجتماعی بودن آنها مورد توجه همه قرار گرفته است . زنبور ها منظم ترین و قانون مند ترین نوع حشرات هستند و ارتباط پیچیده و بسیار منظمی در کلونی با هم دارند . با آمدن فصل های سرد سال هیچگونه حشره ای نمی تواند در هوای سرد زندگی کنند و هیچگونه گیاهی برای تغذیه باقی نمی ماند . با آمدن فصل زمستان زندگی در طبیعت تمام شده و زندگی اجتماعی در داخل کلونی ایجاد می شود . بسیاری از حشرات در فصل سرد سال دیگر فعالیت نمی کنند و به استراحت می پردازند و منتظر بهار می مانند . با آمدن فصل بهار زندگی دوباره آنها در طبیعت شروع می شود . این سیکل از زندگی تا پایان عمر آنها ادامه می یابد . در این فصل ها تنها کاری که می توانند انجام دهند باروری و تخم گذاری ملکه است . لاروها به آرامی بزرگ شده و جمعیت کلنی در فصل زمستان افزایش می یابد . نه تنها زنبور عسل ها بلکه بسیاری از حشره های دیگر در این فصل ها به تخم گذاری و شفیره گذاری می پردازند . اما زمستان زنبورهای عسل ! چگونه سپری می شود و در زمستان که گل و گیاه تازه وجود ندارد ، زنبور ها از چه منبعی تغذیه ی کنند ؟
سپری کردن زمستان زنبور های عسل
برای سپری کردن زمستان زنبور های عسل از شیوه های تکامل یافته تری استفاده می کنند . کمتر کسی مانند زنبورها توانایی تشکیل یک کلنی پر جمعیت را دارد و بدون اینکه نظم آن بهم بخورد با هم زندگی منظمی را سپری می کنند . زنبورعسل با تشکیل کلنی که اجتماع منظمی دارند و همه با هم یک منبع غذایی را تولید می کنند و می توانند میلیون ها فصل زمستانی را با هم سپری کنند . عسل یک منبع غذایی فاسد نشدنی است و از شهد گل های فاسد شدنی بدست می آید . این ماده با قابلیت ذخیره سازی تولید می شود و تا سالها می توان آن را نگهداری کرده و تغذیه کرد . برای گذراندن زمستان لازم است عسل را ذخیره کنند تا بتوانند انرژی خود را برای گذراندن این سرمای طاقت فرسا ذخیره کنند . عسل ماهیچه های زنبور را گرم می کند و دمای استاندارد کندو را ثابت و گرم نگه می دارد . زنبورهای کارگر و ملکه برای گذراندن فصل سرد سال از عسل تغذیه می کنند و زمستان را به خوبی سپری می کنند .
گل یا گیاه تازه در زمستان وجود ندارد پس زنبورها چه می خورند؟
ممکن است یکبار این سوال برای شما پیش بیاید که در زمستان هیچگونه گل و گیاهان تازه وجود ندارد که زنبور بتواند از آن تغذیه کنند ، پس زنبورها در زمستان چه می خورند ؟ این یکی از سوالاتی که مصرف کنندگان از زنبورداران می پرسند . زنبور های عسل در زمستان که هیچ گلی در طبیعت نیست و پیدا نمی شود ، زنبورداران برای حل این موضوع راه حل های مختلفی را به کار می گیرند .
زمستان گذرانی کلنی ها مناطق کوهستانی سرد:
در این شرایط زنبورداران در هنگام برداشت عسل به این نکته توجه می کنند که مقداری عسل مورد نیاز مصرف زمستان زنبورها را در کندو جای بگذارند . زنبورها با این مقدار عسل می توانند زندگی خود را تا بهار سپری کنند و زنده بمانند . برای مثال در یک کندوی پر جمعیت حداقل باید 4 تا 8 کیلو عسل لازم است تا بتوانند زمستان خود را به خوبی سپری کنند . زنبورداران باید در هنگام برداشت به این نکته توجه داشته باشند که اگر مقدار عسلی که در کندو باقی می گذارند، نتواند تغذیه زنبورها را تامین کند ممکن است زنبورهای زیادی از گرسنگی تلف شوند . بسیاری از زنبوردارها نیز تصمیم می گیرند برای تغذیه زنبور های عسل از ماده خمیر شیرین برای تغذیه آنها استفاده کنند . خمیر شیرین از ترکیب پودر شکر و عسل تولید می شود . زنبوردار موظف است با آمدن فصل سرد سال تمامی دریچه های تهوه یه را ببندد و دریچه ها پرواز را کوچک نماید . گاها لازم است تا تمامی کندو ها را نزدیک هم گذاشته و دور آنها را با پلاستیک بپوشاند تا دمای داخل کندو متعادل شود و زنبورها زندگی راحتی را سپری کنند .
کندوها را به سمت مناطق گرمسیری و مراتع جنگلی شمال بار بزنند :
یکی از بهترین راهی که زنبورداران می توانند انجام دهند ، حمل کردن زنبورها به مناطق شمال یا مناطق گرمسیری جنوب کشور است . در کل ایران دارای 4 فصل مختلف است که می توانید با فصل سرما به جنوب سفر کنید و با فصل گرما به مناطق شمالی یا شمال غربی مراجعه کنید . زنبورها هوای گرمسیری را دوست دارند و با فصل سرما توانایی خود را از دست می دهند . تفاوت دمای شمال و جنوب برای پرورش زنبور عسل نیز ظرفیت بسیار خوبی را ایجاد کرده است و سالانه بیش از 3 میلیون کلنی زنبور عسل از مناطق کوهستانی و سردسیر شمالی به دشت های گرمسیری جنوب مهاجرت می کنند. معمولا فصل کوچ کلنی ها در جهت زمستان گذرانی معمولا از آبان و آذر شروع خواهد شد . بعد از گذشت 6 ماه و در اردیبهشت سال بعدی در زمان برگشت از دشت های گرمسیر جنوبی ، کلنی های زنبورعسل در جنوب کشور مستقر هستند. در این زمان با رویش گل های بهاری و شکوفه دهی گیاهان زراعی و باغی مختلف اعم از مصیفی جات ، مرکبات، کلزا و سایر منبع بسیار خوبی از شهد و گرده برای زنبورهای عسل در دسترس خواهد بود.