کلسیم ماده‌ای بسیار مهم و مغذی در بدن همه انسان‌ها و موجودات زنده است و همه ما به آن نیاز داریم. این ماده معدنی برای سلامت استخوان‌ها بسیار مهم و حیاتی است و انسان‌ها برای اینکه استخوان‌های قوی و سالمی داشته باشند به کلسیم نیاز دارند. در ادامه مطلب کندوک به این مورد می‌پردازیم که کلسیم چیست و تاثیرات آن در بدن چیست تا انتها با ما همراه باشید.
نقش کلسیم در بدن
سلامت استخوان
تقریبا حدود ۹۹ درصد کلسیم بدن انسان‌ها در دندان و همچنین استخوان‌ها قرار دارد. و این ماده برای رشد و قوی و سالم ماندن استخوان‌ها و دندان‌ها بسیار مهم و حیاتی است.
به همان شکل که کلسیم می‌تواند به رشد استخوان‌های یک کودک در حال رشد کمک کند همچنین بعد از متوقف شدن رشد فرد نیز کلسیم به استخوان‌ها کمک می‌کند تا تراکمشان را از دست ندهند و قوی بمانند.
به علاوه ویتامین دی نیز یک ویتامینی است که برای سلامت استخوان‌ها مهم است و به جذب کلسیم در بدن کمک می‌کند.
انقباض عضلانی
کلسیم می‌تواند به تنظیم انقباض عضلانی کمک کند و وقتی که عصب باعث می‌شود عضله‌ای تحریک شود بدن کلسیم را آزاد خواهد کرد و سپس کلسیم به پروتئین‌هایی که در عضله موجود هستند کمک می‌کند تا کار انقباض را انجام دهند.
سیستم قلبی عروقی
کلسیم نقش کلیدی و مهمی در لخته شدن خون دارد، لخته شدن خون فرایندی پیچیده است و چندین مرحله را دارد. به علاوه این شامل طیف وسیعی از مواد شیمیایی برای مثال کلسیم است.
کاهش دهنده فشار خون
کلسیم می‌تواند ماهیچه صاف دیواره رگ‌های خونی را شل کند. مطالعات گوناگون انجام شده ارتباط احتمالی بین کاهش فشار خون و مصرف کلسیم را نشان داده‌اند.
کوفاکتور آنزیمی
کلسیم عاملی کمکی برای خیلی از آنزیم‌ها است. به این نکته دقت کنید که بدون کلسیم بعضی از آنزیم‌های کلیدی توانایی این را ندارند که به طور موثر کار کنند.
- بهبود کلسترول
- کاهش خطر آدنوم کلورکتان و یا همان تومور غیر سرطانی روده
مقدار مورد نیاز روزانه کلسیم
در حقیقت میزان کلسیم مورد نیاز برای هر فرد در هر سنی می‌تواند متفاوت باشد. در ادامه مقدار مورد نیاز روزانه کلسیم را توضیح می‌دهیم:
۰ تا ۶ ماهگی: ۲۰۰ میلی گرم
۷ تا ۱۲ ماهگی: ۲۶۰ میلی گرم
یک تا سه سالگی: ۷۰۰ میلی‌گرم
۴ تا ۸ سالگی: ۱۰۰۰ میلی‌گرم
۹ ۱۸ سالگی: ۱۳۰۰ میلی‌گرم
۱۹ تا ۵۰ سالگی: ۱۰۰۰ میلی‌گرم
۵۱ تا ۷۰ سالگی: ۱۰۰۰ میلی‌گرم برای آقایان و ۱۲۰۰ میلی‌گرم برای خانم‌ها
۷۱ سالگی به بالا؛ ۱۲۰۰ میلی‌گرم
خانم‌های شیرده و باردار به مقدار ۱۰۰۰ تا ۱۳۰۰ میلی‌گرم کلسیم بسته به سنشان نیاز دارند.
مقدار طبیعی کلسیم در بدن افراد به چه میزانی است؟
در کل مقدار طبیعی و نرمال کلسیم در بدن افراد بالغ ۸.۵ میلی‌گرم تا ۱۰.۵ میلی‌گرم در هر دسی لیتر خون است.
علت کمبود کلسیم در بدن
عادت‌ها و یا شرایط زندگی انسان‌ها امکان دارد که باعث سطح پایین کلسیم در بدن شود که همچنین آن را به عنوان هیپوکالمی نیز می‌شناسند.
- بی اشتهایی، پرخوری عصبی و بعضی دیگر از اختلال‌ها در خوردن.
- قرارگیری در معرض جیوه.
- استفاده زیاد از حد از منیزیم.
- استفاده زیاد از ملین ها.
- استفاده زیاد از بعضی داروها مانند داروهای شیمی درمانی و یا کورتیکواستروئیدها.
- کم بودن میزان هورمون پاراتیروئید.
- کسانی که مقدار زیادی پروتئین و یا سدیم را مصرف می‌کنند امکان دارد که کلسیم را دفع کنند.
- بعضی از سرطان‌ها.
- مصرف مقدار زیادی نوشابه الکل و یا کافئین.
- مبتلا بودن به بعضی از بیماری‌ها مانند بیماری التهاب روده، بیماری سلیاک، بیماری کرون و بعضی دیگر از بیماری‌های گوارشی.
- بعضی از روش‌های جراحی مانند برداشتن معده.
- نارسایی کلیه.
- پانکراتیت.
- کمبود میزان ویتامین دی.
- کمبود فسفات.
بدن انسان مقداری از کلسیم موجود در عرق، ادرار و همچنین مدفوع را دفع می‌کند و توجه داشته باشید که فعالیت‌ها و یا غذاهایی که این عملکردها را افزایش می‌دهند امکان دارد که سطح کلسیم بدن را نیز افزایش دهند.
علائم و تشخیص کم بودن میزان کلسیم در بدن
- مشکلات عضلانی مانند گرفتگی و اسپاسم و درد عضلانی.
- بی‌حسی و همچنین گزگز در بازوها، دست‌ها و پاها.
- تشنج.
- آریتمی و یا همان بی‌نظمی ضربان قلب.
- خستگی مفرط.
- افسردگی.
- بی خوابی.
- کمبود تمرکز گیجی و فراموشی.
- مشکلات در پوست و ناخن مانند پوست خشک ناخن‌های خشک و شکننده، اگزما و یا التهاب پوستی.
- استئوپنی و همچنین پوکی استخوان.
- مشکل سندروم پیش از قاعدگی.
- بعضی از مشکلات دندانی مانند پوسیدگی دندان، دندان‌های شکننده، ریشه‌های ضعیف دندان و لثه‌های ملتهب.
منابع جذب کلسیم
افراد توانایی این را دارند که کلسیم را از طیف وسیعی از غذاها و نوشیدنی‌ها دریافت کنند در ادامه منابع غنی کلسیم را نام می‌بریم:
- لبنیات مانند شیر پنیر ماست و…
- جایگزین‌های لبنی غنی شده مثل ساردین شیر سالمون و سویا.
- سبزیجات برگ سبز مثل کلم پیچ، کلم بروکلی و برگ شلغم.
- غلات صبحانه غنی شده.
- آبمیوه غنی شده.
- آجیل و دانه‌ها به خصوص دانه چیا، کنجد و بادام.
- آرد ذرت.
- حبوبات و غلات.
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که بعضی از سبزیجات سبز تیره مثل اسفناج دارای کلسیم هستند و در همان حال آنها دارای سطح بالایی از اسید اگزالیک نیز هستند و بر طبق مطالعات انجام شده اسید اگزالیک باعث می‌شود جذب کلسیم در بدن کاهش یابد.
چه کسانی به مکمل‌های کلسیم نیاز دارند؟
- کسانی که کمبود کلسیمشان در آزمایش خون مشخص شده است.
- خانم‌ها در دوران یائستگی.
- کسانی که توانایی تحمل لاکتوز ندارند و یا به شیر گاو حساسیت دارند که مانع از مصرف لبنیات می‌شود.
- کسانی که رژیم گیاهخواری دارند.
در این مطلب کندوک با نقش کلسیم در بدن چیست؟ آشنا شدید اگر می خواهید از دیگر مطلب های کندوک همچون مطلب خواص جینسینگ با عسل دیدن کنید می توانید به قسمت بلاگ مراجعه نمایید.
مصرف بیش از حد کلسیم
داشتن سطح خیلی بالایی از کلسیم در بدن می‌تواند باعث مشکلات زیر شود:
- مشکلات کلیوی
- کلسیفیکاسیون بافت‌های نرم و همچنین عروق خونی
- سنگ کلیه
- یبوست
- کم شدن میزان جذب آهن
- بالا رفتن خطر حمله‌های قلبی
کلسیم با کدام داروها تداخل دارد؟
در واقع کلسیم با آنتی بیوتیک‌ها تداخل دارد و ما به شما توصیه می‌کنیم که مکمل‌های کلسیم را از برخی از آنتی بیوتیک‌ها به صورت جدا مصرف کنید. از مصرف کردن مکمل‌ها در هنگام مصرف داروی مسدود کننده‌های کانال کلسیم مانند وراپامیل، دیلتیازم، نیمودیپین و همچنین آملودیپین که نوع رایجی از داروها برای کاهش یافتن فشار خون هستند دوری کنید.
انواعی از مکمل‌های کلسیم موجود در بازار
خیلی از مکمل‌های کلسیم دارای ویتامین دی هستند. ویتامین دی سنتز پروتئین‌ها را در بدن تشویق می‌کند همچنین به جذب کلسیم در بدن کمک زیادی می‌کند. به علاوه منیزیم در تقویت استخوان‌ها نیز نقش دارد و همچنین مکمل‌های کلسیم نیز امکان دارد که حاوی منیزیم باشند.
انواع گوناگونی از مکمل‌ها وجود دارند که هر کسی می‌تواند با توجه به توصیه پزشک و یا متخصص تغذیه، آنها را مصرف کند.
- کربنات کلسیم
- لاکتات کلسیم
- کلسیم گلوکونات
- سیترات کلسیم
عوارض مصرف مکمل‌های کلسیم
بعضی از مطالعات این را نشان داده است که مکمل کلسیم می‌تواند خطرناک باشد. بعضی از افراد علائم گوارشی مثل یبوست، نفخ گاز معده یا ترکیبی از آنها را در هنگام استفاده از مکمل‌های کلسیم گزارش می‌کند.
معمولا سیترات کلسیم عوارض جانبی کمتری نسبت به کربنات کلسیم دارد. مصرف کردن مکمل‌ها همراه با غذا و یا توزیع مصرف آنها در روز امکان دارد که به کاهش بروز و یا شدت عوارض جانبی کمک کند.
