فهرست مطالب
خیلی از افرادی که به کم خونی مبتلا هستند این سوال را دارند که مواد غذایی خون ساز کدام هستند؟ غذاهای خون ساز غذاهایی هستند که میتوانند به تولید گلبولهای قرمز خون در کبد و یا مغز استخوان کمک کنند و از بروز کم خونی در افراد جلوگیری میکنند. بدن انسان به تنهایی توانایی تامین آهن مورد نیاز برای ساختن سلولهای خونی را ندارد. به خاطر همین باید آهن به وسیله مصرف غذاها، نوشیدنیها، سبزیجات، میوهها، ویتامینها، عرقیجات گیاهی و بقیه مواد غذایی به بدن برسند. ما در این مطلب مواد غذایی خونساز برای بدن را نام بردهایم تا انتها با ما باشید.
چرا به بعضی از خوراکیها خونساز میگوییم؟
معمولا طول عمر بیشتر سلولهای خونی بالغ محدود است و به جایگزینی مداوم احتیاج دارند. در واقع این فرایند را در بدن خون سازی مینامند. ساخته شدن سلولهای جدید باید با نیازهای پایه هر کسی تناسب داشته باشد. و اگر این گونه نباشد احتمال به وجود آمدن کم خونی زیاد میشود.
تنظیم شدن تولید سلولهای خونی بسیار پیچیده است و در بیشتر اوقات این عارضه در حفرههای مغزی، مهرهها، جمجمه، لگن و استخوانهای بلند پروگزیمال اتفاق میافتد. به علاوه خونسازی به موادی مانند آهن، کبالت و مس و همچنین ویتامینهایی مانند ویتامین B۱۲، اسید فولیک، پیریدوکسین ریبوفلاوین و همچنین اسید اسکوربیک بستگی دارد. کمبود در مصرف مواد خون ساز به خاطر کاهش مس، آهن و بقیه مواد مورد نیاز بدن که برای ساخت سلولهای خونی نقش بسیار مهمی دارند باعث شکست کلی خونسازی میشود.
غذاهای خون ساز کدامند؟
بدن همه افراد برای رشد کردن و تکامل به آهن کافی نیاز دارد. آهن میتواند از کم خونی پیشگیری کند و از بدن در برابر عفونت محافظت میکند به خاطر همین منابع تغذیهای خونساز که معمولاً دارای مس و آهن هستند باید حتماً در رژیم غذایی هر کسی باشند. این مواد غذایی در درجات گوناگونی به خونسازی کمک میکنند. در ادامه این مطلب به طور جامع و کلی غذاهای خون ساز را برای شما شرح دادهایم.
میوهها و غذاهای خونساز:
- انجیر
- انبه
- آلو
- انگور
- پرتقال
- هلو
- سیب
- موز
- گلابی
- کیوی
- انار
- خرما
- آلبالو
- هندوانه
- توت ها
- زرد ألو
- زرشک
- زغال اخته
غذاها و غلات خون ساز
- نان سفید غنی شده
- جو دوسر
- ماکارونی غنی شده
- آرد ذرت
- برنج غنی شده
- غلات سبوسدار
- نان چاودار
- نان گندم کامل
- برنج غنی شده
حبوبات و غذاهای خون ساز:
- لوبیا چیتی
- نخود
- لوبیا سفید
- لوبیا قرمز
- لوبیا چشم بلبلی
- عدس
- توفو
- دانه سویا
- نخود فرنگی
پروتئین و غذاهای خون ساز
- گوشت قرمز
- گوشت مرغ
- صدف
- بوقلمون
- ماهی تن
- دل و جگر گوسفند
- میگو
- دل مرغ
- ساردین
- ماهی خال مخالی
- سنگدان مرغ
گیاهان خون ساز:
- اسفناج
- لوبیا سبز
- کلم بروکلی
- سیب زمینی
- قاصدک
- کلم پیچ
- گوجهفرنگی
- نخود فرنگی
- ریشه هویج
- جعفری
- گزنه
- کرفس
- فلفل ها
عرقیجات خون ساز:
- عرق بادرنجبویه
- عرق بیدمشک
- عرق کاسنی
- عرق نعنا
- عرق زیره
- عرق یونجه
- عرق شنبلیله
- عرق بهار نارنج
غذا و نوشیدنی های خون ساز:
آب آلو: تنها یک فنجان آب آلو توانایی این را دارد که ۱۷ درصد از آهن مورد نیاز بدن را تامین کند.
شربت تونیک آهن گیاهی: مصرف کردن ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری در طول روز میتواند آهن بدن را زیاد کند.
اسموتی سبز: برای کسانی که این سوال را دارند که غذاهای خون ساز چه نوع غذاهایی هستند باید گفت که مخلوط اسفناج، برگ چغندر، برگ خرفه، برگ شلغم و کرفس و به علاوه میوههایی که ویتامین C زیادی دارند مانند لیمو پرتقال و یا گریپ فروت، برای جذب آهن نوشیدنیهای بسیار مناسبی هستند.
هات چاکلت: هات چاکلت و یا همان شکلات داغ یک نوشیدنی پرطرفدار در بین جوانانی است که میخواهند این را بدانند که غذاهای خون ساز چه غذاهایی هستند و همچنین چه نوشیدنیهای خونسازی میتوانند با ذائقه آنها بیشتر جور درآیند. گذشته از اینکه این نوشیدنی منبعی عالی از منیزیم، منگنز و فسفر است و همچنین سرشار از آهن نیز است.
آب پرتقال: مطالعات انجام شده نشان داده است که مصرف کردن ۶۳ میلیگرم ویتامین C همراه با یک وعده غذایی میتواند آهن جذب شده را تقریباً تا ۳ برابر افزایش دهد. پرتقال یکی از غنیترین منبع نوشیدنی ویتامین C است، هر یک فنجان آب پرتقال طبیعی تازه دارای ۱۲۴ میلیگرم ویتامین C است که میتواند بیشتر از ۱۰۰ درصد میزان توصیه شده آهن روزانه برای بزرگسالان را تامین کند.
آب هویج: رژیم غذایی که ویتامینهای کافی نداشته باشد میتواند کم خونی که به خاطر فقر آهن به وجود آمده را شدیدتر کند. میوهها و همچنین سبزیجات زرد و نارنجی رنگی مثل هویج منبع بسیار خوبی از ویتامین A برای بدن هستند. نوشیدن یک فنجان آب هویج در طول روز میتواند خیلی راحت نیاز روزانه یک انسان بزرگسال را به آهن برآورده کند.
غذاها و ویتامینهای خونساز:
ویتامین A: ویتامین A میتواند در انتقال آهن ذخیره شده بدن به گلبولهای قرمز کمک کند.
ویتامین D: ویتامین D میتواند معدنی شدن استخوان را تنظیم کند و با تاثیرات پلیوتروپیک در سلولها از جمله نقش احتمالی در خونسازی مرتبط است.
ویتامین C: ویتامین C برای جذب بیشتر آهن مفید است.
ویتامین B12: اگر کم خونی که به خاطر کمبود ویتامین B۱۲ به وجود آمده باشد به درستی تشخیص داده نشود و به درستی درمان نشود میتواند عواقب جدی را با خودش در پی داشته باشد.
اسید فولیک: این ویتامین مخصوصاً در خانمها نقش بسیار مهمی را در خونسازی دارد.
شیره های خون ساز:
شاید کسانی که به دنبال غذاهای خون ساز هستند این موضوع را ندانند که یکی از بهترین و مهمترین منبع غذا های خونساز شیره میوههایی است که در ادامه آنها را نام میبریم:
- شیره توت سفید
- شیره خرما
- شیره انجیر
- شیره انگور
آجیل های خون ساز:
- تخمه کدو
- پسته
- دانه کتان
- کنجد
- بادام
- بادام هندی
- کشمش
- مغز میوه کاج
- مویز
- برگه زردآلو
- قیصی
- دانه کنف
- آلو خشک
- گردو
- فندوق
در روز باید به چه میزانی آهن مصرف کنیم؟
شایعترین کمبود تغذیهای در تمامی دنیا کم خونی که به خاطر فقر آهن به وجود میآید است. میزان آهن توصیه شده روزانه برای افراد بزرگسال ۱۹ تا ۵۰ سال عبارت است از:
- ۱۸ میلیگرم در روز برای خانمها
- ۲۷ میلیگرم در روز برای خانمهای باردار
- ۹ میلی لیتر در روز برای خانمهای شیرده
- ۸ میلیگرم آهن در روز برای آقایان
خانمهای ۵۱ سال به بالا باید روزانه به اندازه ۸ میلیگرم آهن را مصرف کنند. همچنین برای کودکان میزان توصیه شده آهن میتواند بر اساس سن متفاوت باشد.
تولد تا ۶ ماهگی: 0.27 میلی گرم
7 تا 12 ماهگی: 11 میلی گرم
1 تا 3 سال: 7 میلی گرم
4 تا 8 سالگی: 10 میلی گرم
9 تا 13 سالگی: 8 میلی گرم
14 تا 18 سالگی: 11 برای پسرها و ۱۵ میلیگرم برای دخترها