حساسیت به عسل در کودکان

عسل طبیعی به‌عنوان یکی از پرخاصیت‌ترین مواد خوراکی شناخته می‌شود که امروزه در سراسر جهان طرفداران زیادی دارد. عسل که با نام انگبین نیز شناخته می‌شود، انواع مختلفی دارد و زنبورهای عسل آن را با استفاده از شهد گل‌ها و گیاهان گلدار تولید می‌کنند. این ماده‌ی شیرین سرشار از مواد معدنی، اسیدهای آمینه، انواع ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها است و فواید زیادی برای بدن دارد.

با وجود این همه خاصیت، عسل ممکن است در برخی کودکان ایجاد حساسیت کند. یکی از شایع‌ترین مشکلات، حساسیت به عسل است. این نوع حساسیت فقط مختص کودکان نیست و در برخی بزرگسالان، به‌ویژه افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند آلرژی دارند، هم دیده می‌شود.

علائم اصلی حساسیت به عسل شامل سوزش معده، خارش و حالت تهوع هستند. سؤالات متداول در این زمینه عبارت‌اند از:

• اصلی‌ترین نشانه‌های حساسیت به عسل کدام‌اند؟
• این حساسیت چگونه ایجاد می‌شود؟
• کودکان چه واکنش‌هایی نسبت به آن دارند؟

اگر شما پس از خوردن عسل با علائمی مانند خارش یا تهوع مواجه شده‌اید و گمان می‌کنید نسبت به آن آلرژی دارید، در ادامه با کندوک همراه باشید تا بررسی کنیم چه علائمی نشان‌دهنده‌ی حساسیت به انواع عسل هستند.

حساسیت به عسل چگونه ایجاد می‌شود؟

عسل ماده‌ای خوراکی و غنی از ویتامین است که زنبورها آن را از شهد گیاهان و گل‌ها تهیه می‌کنند. اگر شما یا فرزندتان به بیماری‌های آلرژیک مبتلا باشید، ممکن است نسبت به ذرات گرده‌ی موجود در عسل واکنش نشان دهید. چرا که بسیاری از انواع عسل، مخصوصاً آن‌هایی که خام و فیلترنشده هستند، دارای مقدار کمی گرده گل‌اند.

در واقع، خود عسل باعث آلرژی نمی‌شود، بلکه گرده‌هایی که در ترکیب آن وجود دارند، علت اصلی تحریک سیستم ایمنی بدن هستند. مقدار شهد و گرده گل در گیاهان مختلف متفاوت است و این تفاوت می‌تواند میزان آلرژی‌زا بودن عسل را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

گاهی مصرف زیاد عسل، یا حتی وجود باکتری‌های مرده در آن، می‌تواند برای کودکان خطرناک باشد. عسل معمولاً حاوی مقدار بسیار کمی باکتری است که تأثیری بر سلامت بزرگسالان ندارد؛ اما چون بدن کودکان حساس‌تر است و سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارد، ممکن است نتواند با این باکتری‌ها مقابله کند و دچار مشکل شود.

انگبین یا عسل خام ماده‌ای خون‌ساز و غنی از مواد معدنی مانند کلسیم است و در رشد کودکان و رفع کم‌خونی آن‌ها نقش دارد. با این‌ حال، پزشکان توصیه می‌کنند قبل از رسیدن کودک به دو سالگی، عسل در برنامه غذایی‌اش قرار نگیرد. چراکه در ۲۴ ماه اول زندگی، بدن کودک هنوز کامل رشد نکرده و ممکن است نتواند این ماده مغذی را به‌خوبی هضم کند. در نتیجه، احتمال بروز مشکلات گوارشی وجود دارد.

اصلی‌ترین علائم حساسیت به عسل

علائم حساسیت می‌توانند بسته به شدت آلرژی در افراد متفاوت باشند. اگر بعد از مصرف عسل، نشانه‌های غیرعادی در بدن ظاهر شد، مراجعه فوری به پزشک ضروری است؛ زیرا درمان‌نکردن حساسیت، ممکن است عوارض خطرناکی در پی داشته باشد.

از شایع‌ترین علائم می‌توان به مشکلات پوستی مانند قرمزی، خارش، تورم، احساس گرما و استفراق اشاره کرد. در دستگاه تنفسی نیز علائمی مانند آبریزش بینی، عطسه، تنگی نفس، سرفه، خس‌خس سینه و گرفتگی قفسه سینه مشاهده می‌شود.

در برخی موارد، واکنش حساسیتی ممکن است به شکل آنافیلاکسی ظاهر شود که مستقیماً بر سیستم گردش خون اثر می‌گذارد. این وضعیت معمولاً با افت فشار خون، تپش قلب، تغییر در سرعت نبض، سرگیجه، خستگی شدید و در موارد حاد، شوک همراه است. آنافیلاکسی یک واکنش ناگهانی و بسیار خطرناک است و در چنین مواقعی باید بلافاصله تزریق آدرنالین توسط پزشک انجام شود.

علائم حساسیت به عسل در کودکان

عسل، با اینکه برای بدن مفید و سرشار از ویتامین است، اما پزشکان توصیه می‌کنند به نوزادان زیر ۱۲ ماه عسل داده نشود. برخی از علائم حساسیت به عسل در کودکان عبارت‌اند از:

• تب
• زردی رنگ پوست
• تهوع، استفراق و اسهال

عسل ممکن است حاوی باکتری کلستریدیوم بوتولینوم باشد که در گرد و غبار یا خاک وجود دارد. این باکتری برای بزرگسالان بی‌خطر است، اما نوزادان زیر دو سال، چون سیستم ایمنی و گوارشی قوی ندارند، نمی‌توانند در برابر آن مقاومت کنند.

زمانی که کودک این باکتری را مصرف کند، در روده‌ی او رشد کرده و به سیستم عصبی آسیب می‌زند. این بیماری با عنوان بوتولیسم نوزادی شناخته می‌شود. اگرچه بسیار نادر است، اما می‌تواند عوارضی مانند ضعف عضلانی و مشکلات تنفسی ایجاد کند و در موارد شدید، حتی منجر به مرگ شود.

خوشبختانه بوتولیسم نوزاد قابل درمان است؛ اما درمان فقط زمانی مؤثر خواهد بود که علائم به‌موقع شناسایی شوند و کودک بلافاصله تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد. پیشنهاد ما این است که تا قبل از ۲ سالگی، از دادن عسل به نوزاد خودداری کنید و پس از آن، به‌تدریج این ماده مغذی را وارد رژیم غذایی کودک کنید.

راهکارهای پیشگیری و انتخاب عسل مناسب

برای جلوگیری از حساسیت به عسل، اولین نکته انتخاب عسل اصل و طبیعی است. عسل‌های تقلبی یا صنعتی ممکن است ناخالصی‌ها و مواد افزودنی داشته باشند که احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک را بیشتر می‌کنند. خرید از مراکز معتبر، مثل مجموعه‌هایی که برگه آزمایش کیفیت ارائه می‌دهند، می‌تواند این نگرانی را به حداقل برساند.

نکته دوم، میزان مصرف است. حتی عسل طبیعی هم اگر بیش از حد مصرف شود، می‌تواند باعث مشکلات گوارشی، تهوع یا خارش پوستی شود. پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند مصرف روزانه برای بزرگسالان یک تا دو قاشق غذاخوری و برای کودکان بالای دو سال مقدار کمتر در نظر گرفته شود.

همچنین باید به شرایط بدن فرد توجه کرد. کسانی که سابقه آلرژی به گرده گیاهان یا بیماری‌های خودایمنی دارند، بهتر است مصرف عسل را با مقدار کم شروع کنند تا واکنش بدنشان بررسی شود. در صورت مشاهده هر علامت غیرعادی، قطع مصرف و مراجعه به پزشک ضروری است.

در نهایت، نباید فراموش کرد که عسل علاوه بر یک خوراکی خوش‌طعم، یک ماده درمانی قوی است. اگر درست و به‌اندازه مصرف شود، نه‌تنها مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه می‌تواند برای سیستم ایمنی، انرژی روزانه و حتی سلامت پوست و مو فواید چشمگیری داشته باشد.